Grzywna za samodzielną wycenę nieruchomości?
Czy od 1 września, każdy składający oświadczenie majątkowe powinien zlecić wycenę nieruchomości rzeczoznawcy pod groźbą grzywny? Jakie będą skutki?
Jak alarmuje Dziennik Gazeta Prawna od 1 września za samodzielną wycenę nieruchomości może grozić grzywna, nawet 50 tys. zł.
Dziennik powołuje się na opinię radcy prawnego Zbigniewa Kubińskiego, wiceprezydenta Federacji Porozumienie Polskiego Rynku Nieruchomości. Jego zdaniem nowelizowany przepis art. 189a ustawy o gospodarce nieruchomościami będzie penalizował – w każdym razie tak mogą uznać urzędnicy – określenie wartości domu, działki, budynków przez osobę składającą oświadczenie o stanie majątkowym.
Nowelizacja
Kontrowersje budzi treść art. 198b ust. 1. zgodnie z którym:
Kto dokonuje określenia wartości nieruchomości bez spełnienia warunku, o którym mowa w art. 174 ust. 7 u.g.n. – podlega karze grzywny w wysokości do 50 000 zł.
Warunkiem o którym mowa w przepisie art. 174 ust. 7 jest posiadanie uprawnień rzeczoznawcy, który wykonuje swój zawód, prowadząc we własnym imieniu działalność gospodarczą albo pracując u podmiotu prowadzącego działalność w zakresie szacowania nieruchomości.
Oświadczenia
Oświadczenia o wartości posiadanych nieruchomości składają m.in. radni, posłowie, senatorowie, osoby pełniące funkcje organów samorządowych, ale także każdy wnoszący o zwolnienie od kosztów sądowych. Zgodnie z dosłowną i najprostszą wykładnią ustawy, te osoby powinny mieć uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego lub zlecić takiej osobie wycenę majątku. I to praktycznie za każdym oświadczeniem, ponieważ wartość nieruchomości jest przecież zmienna w czasie.
Obawy są słuszne, bo przecież jeśli coś może zostać źle zinterpretowane, to prędzej, czy później będzie, ale czy tak należy wykładać ten przepis?
Praktyka
Taka wykładnia prowadzi to do absurdalnych sytuacji, jak na przykład płacenie kilku tysięcy złotych za usługi rzeczoznawcy przez osoby nie mogące opłacić kosztów sądowych. Także w związku ze sprawowaniem funkcji samorządowych koszty składania oświadczeń mogłyby przekraczać dużą część diety radnego w małych ośrodkach.
Przepisy regulujące oświadczenia majątkowe nie mają na celu ustalenia dokładnej wartości majątku, ale pełnią funkcję kontrolną i informacyjną. Wobec treści poszczególnych aktów, znowelizowany przepis nie będzie mieć zastosowania do takich oświadczeń. Każdy z nich jest przepisem szczególnym wobec ogólnej ustawy o gospodarce nieruchomościami i zasadniczo wymagane jest złożenie oświadczenia przez sam podmiot zainteresowany, a nie przez rzeczoznawcę. O ile organ kontrolny kwestionuje prawdziwość złożonego oświadczenia, to dopiero wtedy ustala wartość przy pomocy specjalisty. Nikt nie może zostać ukarany za wykonanie zobowiązania nałożonego na niego prawem.
Skutki
Treść znowelizowanego przepisu jest dowodem pewnej niestaranności legislacyjnej, ale przecież zostaje jeszcze jego wykładnia, która przy odrobinie rozsądku pozwala właściwie ustalić jego treść. Oświadczenie złożone w terminie nie może zostać nie przyjęte z powodu braku wyceny, skoro przepisy regulujące oświadczenia takiego wymogu nie stawiają. Nawet jeśli organ kontrolny zakwestionuje wycenę, to nie ma innej drogi niż przeprowadzenie kontroli i zlecenie wyceny zgodnie z przepisami o kontroli skarbowej. Wszyscy zainteresowani, mając na uwadze możliwe spory, powinni jednak spać spokojnie.